25.03.2020 TARİHLİ 7226 SAYILI BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN’UN GETİRDİĞİ ÖNEMLİ DÜZENLEMELER 26 Mart 2020

TBMM tarafından 25.03.2020 tarihinde kabul edilen “7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, 5941 sayılı Çek Kanunu başta olmak üzere bir çok kanunla ilgili önemli değişiklikler içermektedir.

1. Çek Kanunu ile İlgili Yapılan Düzenleme Kimlere Yöneliktir ?

7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 49. Maddesi ile 5941 sayılı Çek Kanunu’na Geçici Madde 5 eklenmiştir. Yapılan bu ekleme Çek Kanunu’nun 5. Maddesinde belirtilen “çekle ilgili olarak ‘karşılıksızdır’ işlemi yapılmasına sebebiyet verme suçu” daha bilinir bir ifadeyle karşılıksız çek keşide etme suçundan dolayı hükmedilmiş adli para cezasının ödenmemesi sonucunda hapis cezasına çarptırılan kişilere yöneliktir.

2. Çek Kanunu ile İlgili Yapılan Düzenleme hangi tarihe kadar işlenen suçları kapsamaktadır?

Yapılan düzenleme 24.03.2020 tarihine kadar işlenen suçları kapsamaktadır. Bu tarihten sonra işlenen karşılıksız çek keşide etme suçları düzenleme kapsamında yer almayacaktır.

3. Çek Kanunu ile İlgili Düzenleme 24.03.2020 tarihine kadar karşılıksız çek keşide eden kişilere yönelik hangi imkanları tanımaktadır?

Yapılan değişikliğe göre, 24 Mart 2020'ye kadar karşılıksız çek keşide etme suçundan dolayı mahkum olanların cezalarının infazı yapılan düzenlemenin yürürlüğe girdiği  26.Mart 20120 tarihi  itibarıyla durdurulacaktır.  Bunun tabii sonucu olarak, henüz uygulamasına başlanmamış olan hapis cezasının infazına da başlanmayacaktır.  İnfazın durdurulmasına ilişkin bu hükümler, her bir mahkumiyet bakımından ayrı ayrı göz önünde bulundurulacaktır. Söz konusu düzenlemeyle, görülmekte olan soruşturma ve kovuşturmalar etkilenmeyeceği ve bu itibarla, soruşturma ve kovuşturmalara usulüne göre devam edileceği, şayet sonuçta cezaya hükmedilecek ise, bu cezanın kesinleşmesi halinde de söz konusu Geçici Madde 5 hükümlerinin  uygulama alanı bulması beklenmektedir.

Karşılıksız çek keşide etme suçunu işleyen kişi, tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödeyecek, kalan kısmını üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla 15 eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkûmiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilecektir. Yani, bu düzenleme uyarınca infazı durdurulan kişi eğer çek bedelinin tamamını belirtilen şekilde öderse ilgili mahkûmiyet hükmü ortadan kaldırılacaktır.

4. Çek Kanunu ile İlgili Yapılan düzenleme sayesinde tahliye olanlar belirtilen tutarı ödemez ise ne olacaktır?

Yapılan düzenlemeye göre karşılıksız çek keşide etme suçunu işleyen kişi, infazın durdurulduğu tarihten itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda biri ödemediği takdirde alacaklının şikâyeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilebilecektir. Ayrıca karşılıksız çek keşide etme suçunu işleyen kişi, taksitlerden birini süresi içinde ilk defa ödemediği takdirde, ödemediği bu taksit sürenin sonuna bir taksit olarak eklenecek. Kalan taksitlerden birini daha ödemediği takdirde alacaklının şikâyeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilebilecektir.

5. 7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un Çek Kanunu ile İlgili Getirdiği Diğer Önemli Hususlar Nelerdir?

Yapılan düzenleme karşılıksız çek keşide etme suçunu işleyen kişilerin tahliye edilmesi sonrasında düzenlemede belirtilen taksit ödeme şartlarına uymaması halinde cezanın infazına devam edilmesi yönünde kararı vermeye yetkili mahkemeyi; sanık hakkında mahkûmiyet hükmünü veren ilgili icra ceza mahkemesi olarak belirtmiştir.

Yapılan düzenlemeye göre ayrıca karşılıksız çek keşide etme suçunu işleyen kişinin bu düzenleme nedeniyle tahliyesine karar verildiğinde yani hükmün infazı durdurulduğunda ceza zamanaşımı süresi işlemeyecek, infazı durdurulan kişi hakkında mahkemece Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre yurt dışına çıkışı engeller nitelikte adli kontrol tedbirine de karar verilebilecektir.

Yapılan düzenleme Mahkemece verilecek tüm kararların alacaklıya tebliğ edileceğini de belirtmektedir. Ayrıca verilecek kararlara karşı itiraz kanun yoluna gidilebilecektir. İtirazın incelenmesinde İcra ve İflas Kanunu'nca belirlenen itiraz usulü uygulanacak. Mahkemece verilecek kararlara karşı aynı yerdeki numara olarak kendisini izleyen İcra Ceza Mahkemesi’ne, İcra Ceza Mahkemesinin başka dairesinin bulunmaması halinde ise Asliye Ceza Mahkemesine itiraz başvurusu yapılacaktır. Son olarak yapılan düzenlemede belirtilen bu hususların her bir suç için ancak bir kez uygulanabileceğini de belirtmek isteriz.

6. 25.03.2020 Tarihli 7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un Getirdiği Diğer Önemli Düzenlemeler Nelerdir?  

7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 48. maddesi ile 5834 sayılı Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun’a Geçici Madde 2 eklenmiş ve bu yeni düzenlemeyle kredi kartı ve kredi borçlarına ilişkin sicil affı imkanı tanınmıştır.

Getirilen bu düzenleme; Anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24/3/2020 tarihinden önce olup da, kullandığı nakdi ve gayri nakdi kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına yöneliktir. Söz konusu anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24.03.2020 tarihinden öncesine ait ödemeleri aksatılan krediler ile çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarının ödenmesi geciken kısmının 31.12.2020 tarihine kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtların, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacağı belirtilmiştir. Bu düzenleme uyarınca kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından mevcut kredilerin yeniden yapılandırılması veya yeni kredi kullandırılması durumunda bu kuruluşlar için hukuki ve cezai sorumluluk doğmayacağı da ayrıca düzenlemede yer almaktadır.

7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 51. maddesi ile Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu'na göre 1 Nisan 2020'de yürürlüğe girmesi öngörülen konaklama vergisinin yürürlük tarihi 1 Ocak 2021'e ertelenmiştir.

7226 Sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un Geçici 2. Maddesiyle Covid-19 salgını kapsamında alınan önlemlerin etkisiyle kapatılan işyerleri düşünülerek 1 Mart 2020'den 30 Haziran 2020'ye kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi, kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacağı belirtilmiştir. Söz konusu bu hüküm 1 Mart 2020'den itibaren uygulanmaya başlanacak olup sadece iş yeri kiralarını kapsamakta, konut kira sözleşmelerine herhangi bir etkisi olmamaktadır.