İklim Açıklama Kuralı 01 Ekim 2024

Şirketler tarafından yayımlanan raporlar, tüketicilerin, müşterilerin ve yatırımcıların kararlarını büyük ölçüde etkilemektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nde bunun bilincinde olan şirketlerin birçoğu, sera gazı emisyonları ve diğer iklim faktörlerine ilişkin ihtiyari raporlamalar yapmaktaydı; ancak bu raporlamalar süreklilik arz etmedikleri için yatırımcılar açısından karşılaştırma yapma imkânı oldukça sınırlı kalmaktaydı.
 

Yatırımcıların bilgiye erişim ve güvenli kararlar alabilme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla getirilen "İklim Açıklama Kuralı" ("Kural"), ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu ("Komisyon") tarafından kabul edilmiştir. 28 Mart 2024 tarihinde Federal Gazete'de yayımlanan nihai kuraldan önce Komisyon, Mart 2022'de yayımladığı düzenleme teklifine gelen yorum ve görüşleri değerlendirmiş ve teklif üzerinde bazı değişiklikler yapmıştır. Bu değişikliklerden belki de en önemlisi aşağıda ayrıca izah edilecek olan Kapsam 3 sera gazı emisyonlarına ilişkin açıklamaları teklif metninde zorunlu tutulurken nihai kuralda söz konusu zorunlululuğun çıkarılmış olmasıdır.
 

Kural uyarınca, şirketlerin yıllık raporlamalarında ve tescil beyanlarında iklimsel faktörlerin maddi sonuçlarına ilişkin birtakım açıklamalarda bulunması gerekmektedir.  Bu açıklamaları genel itibarıyla üç ana başlıkta değerlendirmek mümkündür;
 

İklimle İlgili Maddi Riskler ve Bu Risklerin Şirkete Etkileri

Bu başlık altında şirketlerden beklenen; şirketi maddi olarak etkilemiş veya etkilemesi muhtemel olan iklimsel risklere ilişkin açıklamaların sunulmasıdır. Söz konusu riskler kendi içinde "fiziksel riskler" riskler ve "işlem riskleri" şeklinde iki alt başlıkta incelenmelidir.

1. Fiziksel Riskler

Tsunami veya fırtına gibi şiddetli doğa olaylarının finansal açıdan şirkete getirdikleri veya getirmeleri muhtemel olan risklerdir. Örneklemek gerekirse deniz aşırı ticaret yapan bir şirket için, tsunami veya deniz seviyesinin yükselmesi malların tedarikini geciktirebilir veya malların zayi olmasına sebep olabilir; bu durum da şirket açısından önemli maddi sonuçlar doğurabilir.
 

2. İşlem Riskleri

Belirli iklimsel etmenlerden ötürü şirketin piyasa gücünün düşmesi veya hisselerinin değer kaybetmesi işlem riskleri kapsamındadır. Günümüzde, yoğun plastik içeren veya aşırı karbon salınımına sebep olan ürünlere yönelik talebin düşmesi bu kapsamda değerlendirilebilir. 
 

Şiddetli Hava Olaylarına İlişkin Finansal Açıklamalar
 

Kurala tabi şirketlerin; şiddetli hava olaylarından veya diğer doğal koşullardan etkilenen finansal tahminlerine ve varsayımlarına ilişkin bilgileri açıklamaları gerekmektedir. Daha detaylı ifade etmek gerekirse, tescil ettirenin konsolide finansal tabloları oluşturmak için kullandığı tahmin ve varsayımların, şiddetli hava olayları ve kasırgalar, hortumlar, seller, gibi doğal koşullarla ilişkili risk ve belirsizliklerden veya bunların bilinen sonuçlarından nasıl etkilendiklerini açıklamaları gerekmektedir.
 

Sera Gazı Emisyonları

Kural, sera gazı emisyonlarına ilişkin olarak yapılacak raporlamalar hakkındaki düzenlemelerde Sera Gazı Protokolü'nü (Kyoto Protokolü olarak da anılmaktadır.) esas almıştır. Sera Gazı Protokolü, sera gazı emisyonlarını üç kapsama ayırarak sınıflandırmaktadır. Büyük şirketler, aşağıda izah edilen Kapsam 1 ve Kapsam 2 sera gazı emisyonlarına ilişkin açıklamaları yıllık raporlarına ve tescil beyanlarına dahil etmek zorundadır.
 

A. Kapsam 1 (Doğrudan Etki):
 

Bu kapsam, şirket tarafından doğaya salınımına doğrudan sebep olunan sera gazlarını ifade etmektedir. Kapsam 1 sera gazları; doğrudan şirket faaliyetlerinden kaynaklanır. Örneklemek gerekirse tekstil sektöründe faaliyet göstermekte olan bir şirket için; ram ve baskı bacalarından salınan sera gazları Kapsam 1'e dahildir. Büyük şirketlerin bu kapsama dahil olan emisyonlara ilişkin açıklamada bulunmaları zorunludur.
 

B. Kapsam 2 (Dolaylı Etki)

Şirketlerin dolaylı olarak salınımına yol açtıkları sera gazlarıdır. Şirket binalarında kullanılan elektrik ve şirket binalarının ısıtmasından kaynaklı sera gazları bu kapsamdaki emisyonlara örnektir.
 

C. Kapsam 3
 

İlk iki kapsamın dışında kalan tüm dolaylı gaz salınımları 3. Kapsama dahildir. Bu kapsamdaki salınımlar, şirketin kontrolünde olmayan ancak şirket tarafından tetiklenen süreçlerden kaynaklanır. Bu kapsama giren salınımlara örnek olarak; şirket çalışanlarının kullandığı binek araçların atmosfere yayılmasına sebep oldukları sera gazları ve şirket tarafından üretilen malların kendi kontrolünde olmayan tedarik süreçlerinde kullanılan araçlar nedeniyle açığa çıkan salınımlar verilebilir. Kapsam 3 emisyonlarına dair raporlamalar, hiçbir şirket türü için zorunlu tutulmamıştır.
 

Küçük Raporlama Şirketleri (SRCs) ile Gelişmekte Olan Büyüme Şirketlerinin (EGCs) yukarıda anılan sera gazı emisyonlarına dair açıklama yapmaları zorunlu tutulmamıştır. Bununla birlikte küçük raporlama şirketleri ve gelişmekte olan büyüme şirketleri de dahil olmak üzere tüm şirketler, tescil beyanlarında ve yıllık raporlarında aşağıdaki konulara ilişkin açıklamalarda bulunmakla yükümlüdür;
 

• Yönetişim: İklim risklerinin değerlendirilmesi ve yönetilmesi ile ilgili olarak şirket yönetiminin aldığı rol ile yönetim kurulunun iklim risklerine ilişkin aldığı aksiyonlardır.
   

• Strateji: Şirket üzerinde maddi bir etkiye sahip olan veya maddi bir etkiye sahip olması makul ölçüde muhtemel olan iklimsel riskleri azaltmak veya bunlara uyum sağlamak için yapılan harcamalar ve şirket faaliyetlerine etkileridir.
   

• Risk Yönetimi: Şirketin iklimle ilgili önemli riskleri belirlemek, değerlendirmek veya yönetmek için yürütmekte olduğu tüm süreçlerdir.
   

• Hedefler ve Amaçlar: Şirket üzerinde maddi açıdan etkiye sahip veya maddi açıdan şirketi etkilemesi makul ölçüde muhtemel olan hedefler veya amaçlardır.
   

• Şiddetli Hava Finansal Durum Açıklaması: Şiddetli hava olayları ve diğer doğa koşullarının finansal tablolara etkileridir.

Kural, yıllık raporlarda ve tescil beyanlarında şirketlerin aşamalı bir programa uymaları gerektiğini öngörmüştür. Bu aşamalı program aşağıdaki gibidir;

• Büyük hızlandırılmış dosyalayıcıların 2025 yılında başlayan mali yıl için açıklama içeren dosyalamalarda,
   

• Hızlandırılmış dosyalayıcıların 2026 yılında başlayan mali yıl için açıklama içeren dosyalamalarda,
   

• Küçük raporlama şirketleri (SRCs), hızlandırılmamış dosyalayıcılar ve gelişmekte olan büyüme şirketlerinin (EGCs) 2027'de başlayan mali yıl için açıklama içeren dosyalamalarda uyum sağlamaya başlaması gerekecektir.