Araştırma Şirketlerine Uyarı; Önce Aydınlat Sonra Onay Al 28 Ekim 2024
Kişisel Verileri Koruma Kurumu'na ("Kurum") yapılan birden fazla şikâyet sonrası, Kurum "Araştırma Şirketlerinin İstatistiksel Araştırma Yapmak Amacıyla "Rastgele Numara Çevirme ile Telefon Mülakatı Yöntemi" Kullanarak Gerçekleştirdikleri Kişisel Veri İşleme Faaliyetleri" hakkında bir Kamuoyu Duyurusu ("Kamuoyu Duyurusu") yayımlamıştır.

Şikayetlerin Konusu Ne? |
İlgili kişiler telefon numaralarını araştırma şirketleri ile hiçbir şekilde paylaşmadıkları halde araştırma şirketleri tarafından aranmalarına ve bu konuda kendilerine herhangi bir bilgilendirme yapılmamasına ilişkindir. |
Araştırma Şirketlerinin Savunması |
Araştırma şirketleri, telefon numaralarının rastgele ve otomatik olarak sistem/yazılım vasıtası ile üretildiğini ve aramalar için kullanılan yöntemin "rastgele numara çevirme ile yapılan telefon mülakatı" yöntemi olarak bilinen ve dünya çapında uygulanan bir istatistik metodolojisi olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, ilgili kişilerin onaylarını aldıklarını; eğer ilgili kişiler tarafından onay verilmez ise verileri takma adlandırma (Pseudonymisation) yöntemi ile sakladıklarını ifade etmişlerdir. |
Kurum'un Tespiti |
Kurum, söz konusu olaya ilişkin aşağıdaki değerlendirmeleri yapmıştır. |
|
Değerlendirme |
Kurum Kamuoyu Duyurusu'nda takma ad kullanımı ile kişisel verilerin anonim hale getirilmemiş olacağının altını çizmiştir. Ek olarak, kişisel veri işleme faaliyeti için doğrudan ilgili kişinin belirlenmesi kıstasının yeterli değildir; ilgili kişi belirlenebilir olduğu durumda da bir kişisel veri işleme faaliyetinin söz konusu olacaktır. Örnek olarak, kişinin isim - soy isim gibi kimlik bilgisi olmadan yalnızca yaşadığı yer, ekonomik özelliklerine ilişkin bilgiler gibi bilgileri bir araştırma şirketi toplar ise; bu veriler ilgili kişiler ile ilişkilendirilebileceğinden yine kişisel veri işleme faaliyeti söz konusu olacaktır. |
Kamuoyu Duyurusu bakımından bir diğer önemli nokta, araştırma şirketlerinin yalnızca kâr elde edilmesi ya da ekonomik yararın sağlanması amacı ile kişisel veri işlemesinin meşru menfaat değerlendirmesi bakımından yeterli olmayacağına ilişkin Kurum'un İlke Kararı1 ile paralel şekilde bu süreç özelinde açık rıza hukuki şartına dayanılmış olmasıdır. Bununla beraber araştırma için gerekli olduğu ölçüde ilgili kişilerin aranma tarihi ve süresi, arayan numara ve aranan numara şeklindeki trafik logu gibi bilgilerin işlenmesinde veri sorumlusunun meşru menfaatine dayanabilecek, bu verilerin bu amaç ile sınırlı olarak işlenmesi için açık rıza alınması gerekmeyecektir. |
Sonuç |
Kurum'un kararlarına uyulması zorunludur. Bu kapsamda veri sorumluları, Kamuoyu Duyurusu'nun kendi kişisel veri işleme süreçleri bakımından etkilerini analiz etmelidir. |
_____________________________
1 https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/5434/2019-78
2 https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/7989/-Arastirma-Sirketlerinin-Istatistiksel-Arastirma-Yapmak-Amaciyla-Rastgele-Numara-Cevirme-ile-Telefon-Mulakati-Yontemi-Kullanarak-Gerceklestirdikleri-Kisisel-Veri-Isleme-Faaliyetleri-Hakkinda-Kamuoyu-Duyurusu
3 https://www.kvkk.gov.tr/Icerik/7989/-Arastirma-Sirketlerinin-Istatistiksel-Arastirma-Yapmak-Amaciyla-Rastgele-Numara-Cevirme-ile-Telefon-Mulakati-Yontemi-Kullanarak-Gerceklestirdikleri-Kisisel-Veri-Isleme-Faaliyetleri-Hakkinda-Kamuoyu-Duyurusu